Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιαρίτου, ο DJ που κατέκτησε το Χόλυγουντ…

του Κώστα Νταλιάνη

Μετά τον Αλφόνσο Κουαρόν, που απέσπασε, πέρσι, το όσκαρ σκηνοθεσίας για την ταινία «Gravity», φέτος, την τιμητική του, σε αυτή την κατηγορία, είχε ένας ακόμα Μεξικανός, ο Αλεχάντρο Γκονζάλεζ Ινιαρίτου. Με την ταινία «Birdman (Ή η απρόσμενη αρετή της αφέλειας)», ο Ινιαρίτου πήρε, μάλιστα, επιπλέον το όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου (ως συνσεναριογράφος) και το όσκαρ καλύτερης ταινίας (ως συμπαραγωγός).

Ο Ινιαρίτου, αρχικά, ασχολήθηκε με τον χώρο της μουσικής, εργαζόμενος ως dj και ως ραδιοφωνικός παραγωγός στον μεξικάνικο σταθμό WMF.  Μέσα σε 4 χρόνια, είχε καταφέρει να γίνει ιδιοκτήτης του σταθμού και, στην συνέχεια, να τον κάνει τον πιο δημοφιλή ραδιοφωνικό σταθμό της χώρας. Συγχρόνως συνέθετε μουσική για ταινίες μεγάλου μήκους.

Η ενασχόληση του με τον κινηματογράφο ήρθε αργότερα, ιδρύοντας μια εταιρία παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών, η οποία, επίσης, έγινε η πιο δυνατή στην χώρα.  Το ντεμπούτο του, όμως, στον κινηματογράφο οφείλεται, εν πολλοίς, στην γνωριμία του με τον μεξικανό συγγραφέα Γκιγιέρμο Αριάγα. Η ταινία του Ινιάριτου, «Amores perros»(2000), σε σενάριο του Αριάγα, ήταν ένα ρεαλιστικό, σπονδυλωτό δράμα, γυρισμένο στις πιο επικίνδυνες γειτονιές του Μέξικο Σίτυ. Έφτασε μέχρι τις υποψηφιότητες για το όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, αλλά είχε την ατυχία να ανταγωνιστεί το πολύ δυνατό «Τίγρης και δράκος», χάνοντας μοιραία το βραβείο.

Η ταινία αυτή αποτέλεσε εισιτήριο για το δίδυμο, που δέχτηκαν πρόσκληση από το Χόλυγουντ να γυρίσουν μια αμερικάνικη ταινία και το αποτέλεσμα ήταν το «21 Γραμμάρια» (2003). Ο Αριάγα έγραψε ένα ακόμα σκοτεινό, σπονδυλωτό δράμα, που έχει σαν αφετηρία του ένα τραγικό αυτοκινητικό ατύχημα. Ο Ινιάριτου είχε στην διάθεση του ένα εκπληκτικό καστ ηθοποιών: Σον Πεν, Ναόμι Γουότς, Μπενίσιο ΝτελΤόρο και Σαρλότ Γκαινσμπούρ, οι οποίοι απογείωσαν την ταινία, με αποτέλεσμα να γνωρίσει τεράστια επιτυχία παγκοσμίως (60 εκατομμύρια δολάρια για μια ταινία μέσα στην μαυρίλα και γυρισμένη χωρίς χρονική συνέχεια, είναι πολλά). Η ταινία διεκδίκησε δύο βραβεία όσκαρ (πρωταγωνιστικού γυναικείου ρόλου για την Γουότς και βοηθητικού ανδρικού ρόλου για τον ΝτελΤόρο), χωρίς, όμως, να πάρει κάποιο.

Οι  δύο αυτές ταινίες αποτέλεσαν τα πρώτα μέρη μια άτυπης τριλογίας, που ονομάστηκε «τριλογία του θανάτου» από τους δημιουργούς. Το τελευταίο μέρος της, «Βαβέλ»(2006), έμελλε να είναι και η τελευταία συνεργασία του Ινιάριτου με τον Αριάγα. Το σενάριο πατάει στα σίγουρα μονοπάτια του σπονδυλωτού δράματος με επίκεντρο ένα τραγικό ατύχημα, με μόνη διαφοροποίηση το εύρος του σκηνικού. Πλέον, οι διάφορες ιστορίες εκτυλίσσονται ανά τον κόσμο (Μαρόκο, Μεξικό, Αμερική, Ιαπωνία). Η ταινία έκανε τεράστια εισπρακτική επιτυχία (135 εκατομμύρια δολάρια), η οποία, σε μεγάλο μέρος, οφείλεται στα μεγάλα ονόματα του καστ (Μπραντ Πιτ και Κέητ Μπλάντσετ) και στο γεγονός, ότι η σπονδυλωτή ταινία είχε γίνει της μόδας, εκείνη την εποχή, πριν αρχίσει να κουράζει. Η ταινία ήταν υποψήφια για 7 όσκαρ (μεταξύ αυτών, για καλύτερη ταινία, καλύτερη σκηνοθεσία και καλύτερο πρωτότυπο σενάριο). Πήρε, όμως, μόνο το όσκαρ μουσικής επένδυσης.

Κατά την διάρκεια των γυρισμάτων, ο Ινιαρίτου και ο Αριάγα ήρθαν στα μαχαίρια. Ο Ινιαρίτου ήθελε να τον αποκαλούν αποκλειστικό δημιουργό (auteur) της «τριλογίας του θανάτου». Ο Αριάγα, με την σειρά του, ήθελε να αναγνωριστεί και η δική του συμβολή. Αποκορύφωμα της κόντρας ήταν, ότι ο Ινιάριτου απαγόρευσε (!!!) την προσέλευση του Αριάγα στο Φεστιβάλ των Καννών, όπου προβαλλόταν το «Βαβέλ».

Ο Ινιαρίτου βρήκε δύο Αργεντινούς συγγραφείς, τον Αρμάντο Μπο και τον Νίκολας Τζιακομπόνε, για να αναπληρώσει το κενό του Αριάγα. Οι τρεις τους γράφουν το σενάριο της ταινίας «Biutiful», που σκηνοθέτεί ο Ινιάριτου, με πρωταγωνιστή τον Χαβιέ Μπαρντέμ, σε μια συγκλονιστική ερμηνεία. Η ταινία, αυτή την φορά, δεν είναι σπονδυλωτή, αλλά επικεντρώνεται γύρω από τον κεντρικό ήρωα Ουζμπάλ, έναν μικροκακοποιό στην Μπαρτσελόνα, που μαθαίνει, ότι έχει καρκίνο του προστάτη και του μένουν λίγοι μήνες ζωής για να τακτοποιήσει τις υποθέσεις του. Η ταινία ήταν υποψήφια για όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας και ερμηνείας ανδρικού ρόλου, χωρίς να πάρει κανένα. Παρ’ ότι, ο Ινιάριτου συνεργάστηκε με άλλους σεναριογράφους, και αυτή η ταινία έχει το σκοτεινό και απεγνωσμένο κλίμα της «τριλογίας του θανάτου».

Ο Ινιαρίτου αποφασίζει η επόμενη ταινία του, για να διαφοροποιήσει την θεματική του, να είναι πιο ανάλαφρη και κωμική. Στο μυαλό του υπάρχει η ιδέα για μια μαύρη κωμωδία, η οποία θα εκτυλίσσεται στα θεατρικά παρασκήνια και θα φαίνεται σαν να έχει κινηματογραφηθεί ολόκληρη με ένα μονοπλάνο… Στην συγγραφική τριάδα προστίθεται ο, ελληνικής καταγωγής, Αλεξ Ντινελάρις… και, έτσι, προκύπτει το σενάριο του ««Birdman (Ή η απρόσμενη αρετή της αφέλειας) (2014)». Καθώς οι τέσσερις συγγραφείς ζούσαν σε 3 διαφορετικά μέρη (Λος ‘Αντζελες, Νέα Υόρκη και Αργεντινή) μεγάλο μέρος του σεναρίου διαμορφώθηκε με συνομιλίες μέσω skype. Ήρωας της ιστορίας είναι ο Ρίγκαν Τόμσον, ένας ξεπεσμένος χολυγουντιανός ηθοποιός, που είχε γίνει πασίγνωστος παίζοντας τον υπέρ-ήρωα Birdman και παλεύει, τώρα, να ανεβάσει ένα θεατρικό, στο Μπρόντγουεη, με σκοπό να καταξιωθεί ως σοβαρός ηθοποιός.

Ο Μάικλ Κήτον ήταν η πρώτη επιλογή του σκηνοθέτη για τον ρόλο, ένας ηθοποιός, που, επίσης, είχε γίνει πασίγνωστος προ 20ετίας, ερμηνεύοντας έναν σούπερ-ήρωα (Μπάτμαν).  Η επιλογή αυτή ήταν το κλειδί της επιτυχίας, καθώς ο ηθοποιός και ο ρόλος έγιναν ένα. Επίσης, εξαιρετική ήταν και η επιλογή του Έντουαρντ Νόρτον, στον ρόλο του αυτάρεσκου ηθοποιού του θεάτρου, που απολαμβάνει τις δάφνες των κριτικών. Σε ρόλο-έκπληξη ο Ζακ Γκαλιφιανάκης, που πολλοί, ίσως, δεν τον αναγνωρίσουν στην ταινία, έχοντας στην μνήμη τους το «Hangover». Ναόμι Γουότς (παλιά γνώριμη του Ινιάριτου από το «21 Γραμμάρια»), Άντρεα Ράϊζμπορο (η οποία ανεβαίνει ταχύτατα, από τον «Χορό των κατασκόπων», στο χολιγουντιανό sci-fi «Oblivion», και τώρα στο πολυβραβευμένο «Birdman»), Έμμα Στόουν και Έημυ Ράϊαν, συμπληρώνουν το υπόλοιπο καστ.

Η ταινία, αν και η θεατρογενής σάτιρα δεν είναι από τα πιο δημοφιλή κινηματογραφικά είδη, πήγε πολύ καλά εισπρακτικά (77 εκατομμύρια δολάρια). Στα όσκαρ θριάμβευσε με 9 υποψηφιότητες και 4 συνολικά βραβεία, εκ των οποίων τα 3 πήγαν (και) στα χέρια του Ινιάριτου (καλύτερης ταινίας, πρωτότυπο σεναρίου και σκηνοθεσίας).

Ο Ινιαρίτου, πλέον, είναι από τους καλύτερους σκηνοθέτες του κόσμου και με την βούλα. Επιπλέον, έδειξε ότι τα καταφέρνει καλά και χωρίς τον αρχικό συνεργάτη του Αριάγα. Η νέα του ταινία «The revenant» (2015), μια ιστορία εκδίκησης που διαδραματίζεται τον 19^ο αιώνα, με πρωταγωνιστές τον Λεονάρντο ΝτιΚάπριο και τον Τομ Χάρντυ, είναι σίγουρο χαρτί για - εμπορική τουλάχιστον – επιτυχία…