Tatiana Brodatch: Το γυμνό σώμα και η έκφραση του μέσα από την ερωτική γλυπτική

Συνέντευξη στον Πάνο Οικονόμου

Γεννημένη στην Μόσχα, η Tatiana Brodatch σπούδασε αρχιτεκτονική στην Μόσχα και αργότερα στο Μιλάνο, μέρος το οποίο και επέλεξε ως έδρα της τα τελευταία χρόνια. Έχοντας μια επιτυχημένη καριέρα ως αρχιτέκτονας πριν λίγα χρόνια και συγκεκριμένα το 2013, ένα άλλο είδος τέχνης κάπως πιο αφηρημένο της κέντρισε το ενδιαφέρον, η γλυπτική. Το στυλ των γλυπτών της χαρακτηρίζεται ως Ερωτική Γλυπτική και πολλές φορές έργα της έχουν φιλοξενηθεί σε εκθεσιακούς χώρους σε διάφορες χώρες του κόσμου.  Τα γλυπτά της αναπαριστούν ανθρώπινα σώματα σε πιο ελεύθερη σύνθεση, σώματα που καθρεφτίζουν την αληθινή υπόσταση και δεν δημιουργούν ψεύτικα ή άρρωστα πρότυπα,  πολλές φορές χωρίς ρούχα, πολλές φορές σε καταστάσεις πιο προκλητικές. Ίσως είναι και αυτό που προξενεί το ενδιαφέρον του κόσμου πέρα από το φυσικό ταλέντο της καλλιτέχνιδας. Σε έναν κόσμο που προσπαθεί μανιωδώς να περάσει ωραιοποιημένες φαντασίες ως αληθινές, το γυμνό και αληθινό ανθρώπινο σώμα  μπορεί να δώσει μια πνοή ζωής και επαναστατικότητας. 

Υπάρχουν καλλιτέχνες που σε εμπνέουν ή σε έχουν επηρεάσει? Από που αντλείς την έμπνευσή σου?

Η τέχνη υπήρξε πάντα πολύ ουσιώδης για εμένα, μελέτησα ιστορία της τέχνης πολλών ειδών  κατά τη διάρκεια των σπουδών μου - οπότε η τέχνη αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα της διαμόρφωσής μου.
Υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες που νοιώθω μια σύνδεση μαζί τους. Πολλοί διαφορετικοί : μεγάλοι δάσκαλοι του παρελθόντος, της μοντέρνας τέχνης, σύγχρονοι καλλιτέχνες.

Αναφέροντας κάποιους : Για παράδειγμα ο Edward Hopper, αναγνωρίζω χαρακτηριστικά του στα γλυπτά μου, όπως επίσης την μοναχικότητα και την αυτό-απομόνωση.
Αγαπώ τον Shagall, πιθανότατα αναγνωρίζω τις κοινές Εβραϊκές ρίζες που έχουμε και μια συγκεκριμένη εβραϊκή θλίψη και ζωντάνια την ίδια στιγμή.

Ένας καταπληκτικός γλύπτης ήταν ο Rodin, πολύ αισθησιακός, όπως επίσης και οι παλαιοί Ιταλοί καλλιτέχνες.
Παρατήρησε το έργο του Bernini, Ecstasy of Saint Teresa που ενέπνευσε πολλές βρετανίδες καλλιτέχνες και τα ανατρεπτικά τους έργα.

Ούσα αρχιτέκτονας η αλληλεπίδραση της  τέχνης και του χώρου πάντα μου κινούσε το ενδιαφέρον.  Κάποτε ασχολήθηκα με ένα project στη Μόσχα σε συνεργασία με έναν βρετανό καλλιτέχνη τον David tremlett, ο οποίος δημιουργεί υπέροχα σκίτσα σε τοίχους. Αυτή η συνεργασία με έκανε να καταλάβω πως στην τέχνη μπορώ να εκφράσω τον εαυτό μου πολύ καλύτερα από ότι στην αρχιτεκτονική.

Υπάρχει κάποιο μήνυμα που θέλεις να μεταδώσεις μέσα από την τέχνη σου?

Συχνά είναι δύσκολο για έναν καλλιτέχνη να εκφράσει με λόγια αυτό που θέλει να μεταδώσει και ούτε έχω κάποια "καλλιτεχνική δήλωση".  Δημιουργώ γιατί αυτός είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζω τα συναισθήματά μου. Παίρνω τα δικά μου αισθήματα : πόνο, χαρά, αγάπη, ανάγκες, απώλεια κ.α και τα σκαλίζω. Είναι ο τρόπος χαλάρωσης μου, ο τρόπος μου να νιώσω καλύτερα. Εάν ο θεατής βρίσκεται στην ίδια κατάσταση και βλέπει μέσα στην τέχνη μου τα συναισθήματά του τότε ίσως και να λαμβάνει το μήνυμά μου. 

Δεν χρησιμοποιείς μόνο την γλυπτική αλλά και την φωτογραφία και το βίντεο σαν εργαλεία σου. Υπάρχει κάποιο είδος ιστορίας που θέλεις να διηγηθείς ή είναι μόνο ότι βλέπουμε?

Ήρθαν όλα μαζί. Έκανα το πρώτο γλυπτό μου και το προόριζα για βίντεο stop motion. Διάλεξα την πλαστελίνη ως υλικό μου επειδή μου έδινε την δυνατότητα να δημιουργήσω χαρακτήρες που να μπορούν να κινούνται και να αλλάζουν πόζες, χωρίς να στεγνώνει το υλικό ή να ξεραίνεται.  Ακόμα φτιάχνω τέτοιου είδους βίντεο και το απολαμβάνω. Στην ουσία τα γλυπτά μου είναι ηθοποιοί και έχουν έναν ρόλο να παίξουν. Παίζουν πάντα εμένα, γυναίκες, άντρες, ζευγάρια, τα φωτογραφίζω σαν να έλεγα την δική μου ιστορία. Οι φωτογραφίες που τραβάω τα γλυπτά μου είναι πάντα selfies, που είναι μια εσωτερική οπτική, πολύ υποκειμενική και πολύ προσωπική. Αλλά αυτοχαρακτηρίζομαι ως γλύπτρια και η γλυπτική αποτελεί το βασικό συστατικό της δουλειάς μου.

Πότε έφτιαξες το πρώτο σου γλυπτό και τι θέμα είχε?

Όπως ανέφερα και από πάνω είχα σκοπό να φτιάξω ένα βίντεο stop motion. Οπότε έφτιαξα δύο φιγούρες από πλαστελίνη. Υποτίθεται θα ήταν αστεία αλλά στο τέλος δεν ήταν αυτό που είχα  ως αρχικό σκοπό. Ήταν πιο δραματικά, με μακρυά άκρα και εμφανή σημάδια μεγάλης ηλικίας, αλλά αυτό ήταν που τα έκανε και τόσο αληθινά.

Ο όρος για να χαρακτηρίσουμε τα γλυπτά σου είναι "Ερωτική Γλυπτική". Γιατί ερωτική και όχι κάτι άλλο?

Συμφωνώ πως ο όρος "ερωτική" υπάρχει μέσα στα έργα μου, αλλά όχι μόνο. Το γυμνό συχνά χαρακτηρίζεται ερωτικό αλλά στη δουλεία μου το γυμνό δηλώνει την ελευθερία, την ειλικρίνεια που συνυπάρχει με την ευαισθησία και την δύναμη ταυτόχρονα. Εκθέτω τον εαυτό μου γυμνό όπως είναι. Το ερωτικό έχει να κάνει με κάποια υπόσχεση, οι δικοί μου χαρακτήρες δεν υπόσχονται. Ζουν, αγαπούν, υποφέρουν ή ευχαριστιούνται αλλά δεν φλερτάρουν με τον θεατή. Ο θεατής δεν έλκεται από αυτό αλλά βλέπει μέσα του τον εαυτό του, τις σχέσεις του ακόμα και τις επιθυμίες του.

Κοιτώντας τα γλυπτά σου νοιώθω ένα αίσθημα οικειότητας. Πιστεύεις πως αυτό είναι κάτι που λείπει σήμερα από τις ανθρώπινες σχέσεις? Πιστεύεις πως οι θεατές νοιώθουν άβολα παρατηρώντας το μέσα από την τέχνη σου?

Θα μιλήσω για εμένα. Προσωπικά είμαι ένα πολύ μοναχικό άτομο, εργάζομαι μόνη μου και δεν βγαίνω πολύ έξω. Με το να κοινωνικοποιηθώ νοιώθω συχνά πως σπαταλάω χρόνο και ενέργεια. Αλλά όταν γνωρίζω ενδιαφέροντα άτομα τους δίνω προσοχή, είμαι ειλικρινής και έντονη. Τους ακούω, τους κάνω ερωτήσεις και μιλάω για τα συναισθήματά μου αρκετά ανοιχτά. Αυτό πιστεύω είναι η οικειότητα και με αυτό το είδος οικειότητας νοιώθω άνετα εγώ.

Η τέχνη σου χαρακτηρίζεται από σεξουαλική ελευθερία και από τη δημιουργία μιας θετικής εικόνας του ανθρώπινου σώματος. Πιστεύεις πως οι θεατές είναι ανοιχτοί προς αυτό ή το αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικότητα?

Λοιπόν δεν αναγνωρίζω την σεξουαλική μη - ελευθερία. Είμαι πολύ ανοιχτή και θετική ως προς το σεξ. Είναι μια ζωτική και υγιής φυσική έκφραση της αγάπης, κάτι που όλοι οι άνθρωποι αναζητούμε με όλους τους τρόπους.

Ακούς μουσική και ποιο είδος προτιμάς? Σε βοηθάει να εμπνέεσαι?

Όχι πάρα πολύ. Μου αρέσει η κλασική μουσική αλλά όταν εργάζομαι ακούω ομιλίες από ντοκιμαντέρ.

Τελευταία ερώτηση, υπάρχει κάποιο μότο ή φράση που σου αρέσει και σε κινητοποιεί στην τέχνη ή στη ζωή σου γενικότερα?

Δεν θα ήθελα να δώσω κάποιο είδος κηρύγματος. Αλλά υπάρχουν κάποιες "σοφίες" που πιστεύω : να είσαι ειλικρινής, να κάνεις αυτό που σου αρέσει και να είσαι επίμονος σε αυτό.  να γνωρίζεις πολύ καλά τις επιθυμίες σου γιατί βγαίνουν αληθινές. Να δουλεύεις σκληρά πάντα. Να κάνεις σεξ. Να τρως καλά. Να κάνεις παιδιά. Να βρίσκεσαι μόνος σου. Να παραδέχεσαι τα λάθη σου. Η ζωή είναι μία και μικρή, απόλαυσέ την.