Incendies

Από τον Σταμάτη Τζιώλα

Αρκετά πριν καταπιαστεί με την ευρύτερη θεματολογία της επιστημονικής φαντασίας («The Arrival», «Blade Runner 2049», «Dune»), ο Γαλλοκαναδός Denis Villeneuve προσέφερε, στο παγκόσμιο κινηματογραφικό γίγνεσθαι, μία σαφώς πιο προσγειωμένη και ανθρώπινη ταινία. Το «Incendies» («Μέσα από τις Φλόγες» ο ελληνικός τίτλος), παραγωγής 2010, δικαίως αναγνωρίσθηκε και συγκλόνισε, σχεδόν καθολικά.

Η Nawal Marwan, μετανάστρια στον Καναδά και μητέρα δύο δίδυμων ενήλικων παιδιών, της Jeanne και του Simon, μόλις έχει πεθάνει. Ο πρώην εργοδότης και μακροχρόνιος φίλος της, Jean Lebel, ως εκτελεστής της διαθήκης που άφησε, ενημερώνει τα παιδιά για τις τελευταίες επιθυμίες της Nawal, η ιδιομορφία και η αινιγματικότητα των οποίων θα ωθήσει τελικά τη Jeanne και τον Simon σε ένα μακρινό ταξίδι στη Μέση Ανατολή. Εκεί, στον τόπο καταγωγής της μητέρας τους, θα προσπαθήσουν να ανακαλύψουν την τραγική ιστορία του, εμβαπτισμένου στον πόλεμο και την ακραία εχθρότητα, παρελθόντος της, την αλήθεια για τον πατέρα τους, αλλά και για έναν αδερφό που δεν γνώριζαν ότι είχαν. Όσα συνταρακτικά και απρόβλεπτα ακολουθήσουν, θα οδηγήσουν στην εκταφή φοβερών και δυσβάσταχτων μυστικών, τα οποία ωστόσο δεν παύουν να συνιστούν τις ρίζες και την ταυτότητα αυτής της οικογένειας.  

Η αξία του, υποδειγματικά σκηνοθετημένου, «Incendies» αντλείται πρωτίστως από το, απίστευτου βάθους και σπάνιας ευφυΐας, σενάριο, για το οποίο ο Villeneuve συνεργάστηκε με τον Λιβανέζο-Καναδό Wajdi Mouawad, συγγραφέα του ομώνυμου διάσημου θεατρικού έργου. Η υπομονετική εξέλιξη της πλοκής, η οποία τοποθετείται με μεθοδική ακρίβεια σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους, καθώς και η σταδιακή ροή των αδιανόητων συντελούμενων αποκαλύψεων, λειτουργούν με τρόπο καθηλωτικό. Προς την ίδια κατεύθυνση, το κοφτερό μοντάζ συνεισφέρει στη διαμόρφωση μίας μοναδικής αίσθησης αδιάλειπτου αφηγηματικού ρυθμού.  

Ο Villeneuve, με πρόδηλη ουμανιστική διάθεση, αγκαλιάζει με ειλικρινή αγάπη, βαθιά κατανόηση και συγκινητική τρυφερότητα τους πρωτεύοντες χαρακτήρες του, ιδιαίτερα εκείνον της πολύπαθης και βασανισμένης Nawal, την οποία ενσαρκώνει με ανατριχιαστική πειστικότητα η Lubna Azabal, προσφέροντας μία αλησμόνητη ερμηνεία.

Η θέαση του «Incendies», υποψήφιου μεταξύ άλλων για Oscar και BAFTA καλύτερου ξενόγλωσσου φιλμ το 2011, μας καθιστά ενεργούς μύστες σε μία ιερή δραματουργία, με χαρακτηριστικά που παραπέμπουν σε αρχαία ελληνική τραγωδία, η οποία είναι προορισμένη να αφήσει το έντονο καλλιτεχνικό και συναισθηματικό αποτύπωμά της, στα μονοπάτια του συλλογικού μας νου.