"Το κορίτσι που επιμένει" του Τηλέμαχου Τσαρδάκα: Ένα μουσικό παραμύθι-υπερθέαμα για παιδιά και όχι μόνο

του Κώστα Νταλιάνη

Το θέατρο “Act”, ανακαινισμένο και ακόμα πιο ζεστό και όμορφο από πέρσι, ξεκινά τη νέα θεατρική περίοδο με ένα από τα δυνατά του χαρτιά, το μουσικό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους με τίτλο «Το κορίτσι που επιμένει» σε κείμενα, στίχους και σκηνοθεσία του Τηλέμαχου Τσαρδάκα και μουσική σύνθεση του Διονύση Μπάστα.

ΤΟ ΕΡΓΟ

Η ιστορία αρχίζει όπως τα περισσότερα παραμύθια: σε κάποιο μέρος του κόσμου γεννιούνται ένα αγόρι κι ένα κορίτσι, που είναι προορισμένα να συναντηθούν και να ερωτευτούν. Οι δύο ήρωες του έργου ακολουθούν πιστά το πεπρωμένο τους και φαίνεται πώς η ιστορία τους θα είναι σύντομη, καθώς φτάνουν ανεμπόδιστα στον γάμο και το επακόλουθο τρικούβερτο γλέντι. Ανάμεσα στους καλεσμένους βρίσκονται ζώα, φυτά και εξέχοντες προσωπικότητες, όπως η θεά Αφροδίτη, ο θεός Διόνυσος και ο θεός Απόλλων.

Μια απρόοπτη παρουσία, όμως, φέρνει τα πάνω κάτω κυριολεκτικά: ο θεός του Κάτω Κόσμου, ο Πλούτωνας, κάνει την εμφάνισή του μιας και το αγόρι πατά ένα φίδι, που τον δαγκώνει. Ο αμείλικτος θεός παίρνει μαζί του στο βασίλειο των νεκρών το αγόρι, αφήνοντας πίσω το κορίτσι, αποσβολωμένο και απογοητευμένο.

Οι θεοί, όμως, δεν μπορούν να αντισταθούν στην θέα ενός λυπημένου κοριτσιού και αποφασίζουν να το βοηθήσουν. Ο Διόνυσος την συμβουλεύει να επιμένει, η Αφροδίτη να γελά και ο Απόλλων να τραγουδά, δίνοντας της ένα μικρόφωνο.

Έτσι ξεκινάει ένα ταξίδι γεμάτο περιπέτειες, στο οποίο το κορίτσι θα αντιμετωπίσει τα εμπόδια και τους κωμικούς χαρακτήρες του Κάτω Κόσμου σε μια σειρά από αστεία επεισόδια, γεμάτα μουσική και τραγούδι. Πείθει τον απρόθυμο Βαρκάρη, παίρνει με το μέρος της τον τρικέφαλο Kέρβερο και κερδίζει τη συμπάθεια της ευαίσθητης Περσεφόνης, πριν βγει τελικά νικήτρια στη μεγάλη αναμέτρησή της με τον ίδιο τον Πλούτωνα. Η τελική λύση θα είναι δίκαιη για όλους και θα προκύψει μετά από δραματικές ανατροπές.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Ο Τηλ.Τσαρδάκας έγραψε ένα κείμενο, που πατά πάνω στον αρχαιοελληνικό μύθο του Ορφέα και της Ευριδίκης, ανανεώνοντας το ευρηματικά και εμπλουτίζοντας το με τις εξαιρετικές μουσικές συνθέσεις του Διον. Μπάστα. Οι ρόλοι αντιστρέφονται: σε αντίθεση με τον Ορφέα, που κατεβαίνει στον Άδη, για να φέρει πίσω την αγαπημένη του Ευριδίκη, εδώ το κορίτσι αναλαμβάνει να κάνει το ταξίδι και να σώσει το αγόρι της. Επίσης, το αρνητικό τέλος του αρχαιοελληνικού μύθου μετατρέπεται σε ένα ικανοποιητικό, ρομαντικό τέλος, που δικαιώνει το μήνυμα του έργου («να επιμένεις»).

Τα τραγούδια, σε στίχους του ίδιου του σκηνοθέτη, είναι χαριτωμένα, τρυφερά και διαπαιδαγωγούν, αλλά συγχρόνως έχουν χιούμορ και σχολιάζουν εύστοχα τη δράση. Η μουσική, που είναι σχεδόν συνεχώς παρούσα, ακολουθεί πιστά τα δρώμενα επί σκηνής, πότε τονίζοντας την χαρά, πότε υποβάλλοντας την ανησυχία και τον φόβο, πότε κλιμακώνοντας το γέλιο και πότε εντείνοντας το σασπένς.

Η γλώσσα του κειμένου είναι ρέουσα, ευκολονόητη στα παιδιά, μουσική και εκμεταλλεύεται λογοπαίγνια και τονισμούς στο έπακρον για να προκαλέσει γέλιο.

Η σκηνοθεσία του Τηλ.Τσαρδάκα είναι φαντασμαγορική, λυρική, γεμάτη ευρήματα και εκμεταλλευόμενη άψογα κάθε εκατοστό της σκηνής. Είναι αδύνατον το βλέμμα σου να αφαιρεθεί από τη σκηνή, έστω και για μια στιγμή, καθώς κανένας από τους τέσσερις ηθοποιούς δεν «σταματά» ούτε δευτερόλεπτο να παίζει, ακόμα κι αν δεν είναι στο προσκήνιο της δράσης.  Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί, ότι σε ένα ασφυκτικά γεμάτο θέατρο με πάμπολλα παιδιά, δεν υπήρχε η παραμικρή αναταραχή, ενδεικτικό της αφοσίωσης και των μικρών θεατών.

Σε αυτό βοήθησε και η πλούσια σκηνογραφία της παράστασης, που αιχμαλώτιζε το βλέμμα, είτε με τα ευρηματικά σκηνικά (η βάρκα του Βαρκάρη, το κόκκινο νήμα στο βασίλειο του  Άδη, το λευκό κρεμασμένο σεντόνι, στο οποίο «χάνεται» το αγόρι) είτε με τα εύστοχα επιλεγμένα σκηνικά αντικείμενα (η μαύρη ομπρέλα του Βαρκάρη, οι μικρές μπάλες). Οι ενδυματολογικές επιλογές έδιναν το στίγμα του κάθε χαρακτήρα (το μπλε φόρεμα του κοριτσιού, το μαύρο, δερμάτινο παλτό του Πλούτωνα), βοηθούσαν να γίνει γρήγορα αντιληπτός ο κάθε ρόλος, πράγμα σημαντικό, λόγω των γρήγορων εναλλαγών (το καπέλο του θεού Διόνυσου, η αμφίεση της Αφροδίτης) και προσέθεταν χιούμορ (η περούκα του Κέρβερου, η αμφίεση του Βαρκάρη).

Στο πλαίσιο της πολυσχιδούς καλλιτεχνικής έκφρασης, εκτός από την πρόζα, τη μουσική και το τραγούδι, γίνεται αριστοτεχνική χρήση του σωματικού θεάτρου. Το «βούλιαγμα»  του αγοριού στον Άδη, η αναπαράσταση του Κέρβερου με τρεις ηθοποιούς, οι καταιγιστικές και πολυποίκιλες εναλλαγές των ρόλων, οι αναπαραστάσεις των ζώων και των φυτών καθήλωσαν τα παιδιά και εντυπωσίασαν τους μεγάλους.

Στην τελευταία πράξη του έργου, χρησιμοποιείται και η τέχνη του κουκλοθέατρου με ευρηματικό και ξεκαρδιστικό τρόπο. Την παράσταση κλέβουν οι εξαιρετικά σχεδιασμένες κούκλες, που αναπαριστούν τον Πλούτωνα, τον Κέρβερο και το κορίτσι.

Όλα τα παραπάνω, υποβοηθούμενα από τους καίριους και εύστοχους φωτισμούς, συμβάλλουν στην δημιουργία ενός φανταστικού, παραμυθένιου κόσμου, που ξεδιπλώνεται αβίαστα μπροστά στα μάτια των θεατών.

ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ

Η διανομή είναι άψογη και μοιάζει ο κάθε ρόλος να γράφτηκε για τον συγκεκριμένο ηθοποιό, που τον ερμηνεύει. Οι τέσσερις ηθοποιοί κάνουν τα πάντα στην σκηνή και τα κάνουν όλα πολύ καλά, κινούμενοι με ευχέρεια και πειστικότητα από τον ένα ρόλο στον άλλον.

Τους δύο πρωταγωνιστικούς ρόλους του αγοριού και του κοριτσιού αναλαμβάνουν η Αγγελική-Ζωή Καραγκούνη και ο Περικλής Σιούντας ερμηνεύοντας τους με γλυκύτητα, ρομαντισμό και παιδικότητα, καταφέρνοντας να πετύχουν την ισορροπία ανάμεσα στο κωμικό και το δραματικό, το γέλιο και τη συγκίνηση. Σε πολλαπλούς δεύτερους ρόλους βλέπουμε τον Βασίλη Δημακόπουλο και τη Σοφία Νικολετάκη, που προσθέτουν αντιστικτικά ένα χιουμοριστικό κυνισμό και μια απολαυστική μοχθηρία στο υποκριτικό μίγμα της παράστασης.

Η υψίφωνος Αγγ.-Ζ.Καραγκούνη, με τα φωτεινά μπλε μάτια, τα κόκκινα μαλλιά και τη μελωδική φωνή της παραπέμπει αμέσως σε παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (είχε ερμηνεύσει την Γκρέτα στην «Βασίλισσα του Χιονιού» την περσινή σεζόν στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας) και διαθέτει το χάρισμα της άμεσης επικοινωνίας με το κοινό και ιδιαίτερα με τα παιδιά, που την παρακολουθούσαν αφοσιωμένα καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου. Ανέδειξε τον ρόλο του κοριτσιού, ξεκινώντας με μια συγκρατημένη, χαμηλών τόνων ερμηνεία, στις πρώτες ειδυλλιακές, ρομαντικές σκηνές και βαθμιαία ανέβαζε την ένταση, καθώς η ηρωίδα συναντούσε το ένα εμπόδιο μετά το άλλο, εκφράζοντας πειστικά τον δυναμισμό, την επιμονή, το θάρρος και εν τέλει την ωρίμανση του κοριτσιού.

Ο Περικλής Σιούντας δημιούργησε ένα ταιριαστό ζευγάρι με την Αγγ.-Ζ.Καραγκούνη, με το φωτεινό πρόσωπό του και τα ξανθά μαλλιά. Ξεχώρισε κινησιολογικά και εντυπωσίασε με τις ακροβατικές ικανότητές του, ιδιαίτερα στο «βούλιαγμα» του στον Άδη.

Ο βαρύφωνος Βασίλης Δημακόπουλος, μέσα από μια ανεξάντλητη γκάμα συναισθημάτων και εκφράσεων, αποτέλεσε την «άγκυρα» της παράστασης. Αλλάζοντας φωνές και ρόλους σε κλάσματα του δευτερολέπτου, ήταν απολαυστικός και πειστικός στον ρόλο του κακεντρεχή Πλούτωνα, που μισεί το γέλιο και τη μουσική, ξεκαρδιστικός ως Βαρκάρης, ξεσηκωτικός ως ένα από τα κεφάλια του κέρβερου, τρυφερός και αστείος ως υπερασπιστής των μπαμπάδων, μάτσο ως Άρης και διαχυτικός ως Διόνυσος. Οι φωνητικές του δυνατότητες εντυπωσίασαν, όπως και το εξαιρετικό κωμικό του τάιμινγκ. Οι κινήσεις του πάνω στην σκηνή ήταν προσεγμένες στην λεπτομέρεια, έχοντας πλήρη έλεγχο του σώματός του. Εκτός των άλλων, έπαιξε βιολί και κουκλοθέατρο, αναδεικνύοντας ένα πολύπλευρο ταλέντο.

Η Σοφία Νικολετάκη, αέρινη και δυναμική, ήταν εξαιρετικά γλαφυρή στην αφήγηση των δρώμενων, κινούμενη με χάρη και ευλυγισία στην σκηνή, δίνοντας εξαιρετική προσοχή στην παραμικρή λεπτομέρεια (οι εκφράσεις της ως κεφάλι του κέρβερου είναι απολαυστικές) και προσφέροντας στο κοινό μια απολαυστική και σαρκαστικά ναρκισσιστική Αφροδίτη.

Δυστυχώς, σε μια κριτική των χιλίων λέξεων είναι αδύνατον να αναφερθείς πλήρως στα πλείστα αξιόλογα και αξιοπρόσεκτα στοιχεία της παράστασης. Ευτυχώς, όμως, η παράσταση θα συνεχιστεί ως το τέλος Δεκεμβρίου, οπότε όλοι θα έχουν την ευκαιρία να την απολαύσουν ιδίοις όμμασι.

ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΤΣΑΡΔΑΚΑΣ

Ο Τηλέμαχος Τσαρδάκας γεννήθηκε το 1978 στην Πάτρα. Σπούδασε Νομικά και Διεθνείς Σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Κόβεντρι και έκανε μεταπτυχιακά στην Πολιτική, Ασφάλεια και Ολοκλήρωση στα Βαλκάνια στο UCL του Λονδίνου. Είναι ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Έχει σκηνοθετήσει πολλές παραστάσεις, ενώ έχει ερμηνεύσει και σε μερικές. Είναι διευθυντής του θεάτρου «Act».

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ:
Κείμενο – Στίχοι – Σκηνοθεσία: Τηλέμαχος Τσαρδάκας
Μουσική σύνθεση: Διονύσης Μπάστας
Παίζουν και τραγουδούν: Βασίλης Δημακόπουλος, Αγγελική-Ζωή Καραγκούνη, Σοφία Νικολετάκη, Περικλής Σιούντας
Σκηνικά αντικείμενα – Κοστούμια: Μαρία Βασιλάκη
Κινησιολογία: Σπύρος Κουβαράς
Διδασκαλία σκηνών κουκλοθεάτρου: Κορίνα Κοτσίρη
Φωτισμοί: Νίκος Σωτηρόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ελένη Λαδά
Βιντεοσκοπήσεις – Φωτογραφίες προβών: Περικλής Παπανδρεόπουλος
Σχεδιασμός αφίσας και εντύπων: Δημήτρης Γιαννακούλιας 
Ηχογραφήσεις: NoiseBox Studio
Υπεύθυνη επικοινωνίας: Αγγελική Καλλιάνου (τηλ. 6936122263), Γεωργία Ηλιοπούλου (τηλ. 6980404262)

Η παράσταση παίζεται στο θέατρο “Act” (Γεροκωστοπούλου 65, Πάτρα).

Παραστάσεις κάθε Σαββατοκύριακο στις 18:00 για το κοινό και καθημερινές για τα σχολεία, μέχρι και τις 20 Δεκεμβρίου.