"Ισμήνη και Καλυψώ" της Έφης Μεράβογλου: Ένα ατμοσφαιρικό, ψυχολογικό θρίλερ που συγκινεί

του Κώστα Νταλιάνη

Η βραβευμένη παράσταση «Ισμήνη και Καλυψώ», το ψυχολογικό δράμα, που το καλοκαίρι του 2014 κέρδισε το 1^ο βραβείο στο 1^ο Athstage Festival, έρχεται στο θέατρο «Γραμμές Τέχνης» της Πάτρας για δύο παραστάσεις.

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Πώς ο εγκλεισμός, η μοναξιά και η κακοποίηση σε παιδική ηλικία μπορεί να σημαδέψει την ζωή ενός ανθρώπου; Η παράσταση «Ισμήνη & Καλυψώ» είναι βασισμένη, εν μέρει, σε αληθινό γεγονός. Πρόκειται για την ακραία ιστορία δύο κοριτσιών που σε ηλικία 3 ετών και 5 ετών κακοποιήθηκαν σωματικά και ψυχολογικά από την αλκοολική και ανίκανη να τα μεγαλώσει μητέρα τους. Ο εγκλεισμός τους για 13 μέρες χωρίς τροφή, νερό και φως από την ίδια, οδήγησε τα παιδιά να αναπτύξουν ακραία συμπεριφορά και προσωπικότητα στα όρια του διχασμού. Ο χρόνος είχε σταματήσει για αυτά μέσα στην απομόνωση του σπιτιού. Η γιαγιά τους, που τα ανακάλυψε από μαρτυρίες των γειτόνων, τα βρήκε σε άθλια κατάσταση και τα κράτησε μαζί της. Η ζωή τους, αν και έμοιαζε φυσιολογική, ουδέποτε υπήρξε τέτοια, μιας και δεν μπορείς ποτέ να ξεφύγεις από αυτό που δεν φαίνεται. Τα θέματα του έργου αφορούν το χρόνο, τα απωθημένα, την τρέλα, την εγκατάλειψη και την αιώνια ανάγκη μας για αγάπη και συντροφικότητα.

Εκεί που νομίζεις, ότι έχεις αντιληφθεί τί ακριβώς συμβαίνει στο έργο, τα πάντα ανατρέπονται. Ο χρόνος, ο τόπος, τα πρόσωπα μπερδεύονται και αναδιατάσσονται συνεχώς, βάζοντας τον θεατή στο μυαλό των διαταραγμένων αυτών κοριτσιών. Το κείμενο είναι πυκνό, καλοδομημένο, αφυπνιστικό και εκπλήσσει.

Η γλώσσα είναι απλή, οικονομική και, συγχρόνως, συνωμοτική ανάμεσα στις δύο ηρωίδες, σαν να μιλάνε με κάποιο προσωπικό τους κώδικα. Συχνά καταφεύγουν σε επιφωνήματα και άναρθρες κραυγές, σημάδι της απομόνωσής τους και της αποκοπής του από τις κοινωνικές συμβάσεις. Η σχέση των δύο κοριτσιών θύμιζε την παράξενη σχέση των δύο ηρωίδων στο «Περσόνα» του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, ειδικά στην σκηνή, που τα πρόσωπά τους έρχονται τόσο κοντά, που είναι σαν να μπαίνει η μία μέσα στην άλλη.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Η παράσταση άρχισε πριν ο κόσμος μπει στην σκηνή του θεάτρου, καθώς οι δυο ηθοποιοί, ξαφνιάζοντας το κοινό, που περίμενε στο φουαγιέ και στην είσοδο του θεάτρου, εμφανίστηκαν απρόσμενα και άρχισαν να παίζουν τους ρόλους τους, πετυχαίνοντας, έτσι, να βάλουν τους πάντες από νωρίς στο κλίμα της παράστασης.

Η σκηνοθεσία είχε ένταση, ονειρική στα όρια του εφιάλτη ατμόσφαιρα και γρήγορο κινηματογραφικό ρυθμό (ένιωθες σαν να βλέπεις ταινία του Ντέηβιντ Λιντς). Η εναλλαγή του χρόνου στην αφήγηση των γεγονότων αλλά και των σκηνών γίνεται εμπνευσμένα με μια απλή γραπτή αναφορά με κιμωλία στον τοίχο-μαυροπίνακα και με τις διηγήσεις των ηθοποιών. Οι χορογραφίες διέθεταν αστείρευτη ενέργεια και συνέδραμαν στην αφήγηση.

Η παράσταση εκτυλίσσεται μέσα σε μια σκοτεινή και μυστηριακή ατμόσφαιρα, που σε μεταφέρει αβίαστα στην δεκαετία του 1970, που ήταν και η αρχή του κακού για τα δύο κορίτσια. Σε αυτό συμβάλλουν το υποβλητικό σκηνικό, ο χαμηλός φωτισμός και η ατμοσφαιρική μουσική σε συνδυασμό με τα ηχητικά εφέ.

Το σκηνικό αναπαριστά ένα άχρονο, σκοτεινό δωμάτιο, με καθρέφτες σπασμένους και καλυμμένους από σεντόνι κι ένα μπαούλο στην γωνία, από όπου οι κοπέλες ανασύρουν πράγματα, σαν να επαναφέρουν στο συνειδητό τους ξεχασμένες και καταπιεσμένες αναμνήσεις. Τα σκηνικά αντικείμενα (το πιστόλι, το ποτήρι του ποτού, οι παλιές, ξεθωριασμένες φωτογραφίες στον τοίχο) λειτουργούν εύστοχα ως αφηγηματικοί άξονες. Η μελωδία, που σιγοτραγουδούν τα δύο κορίτσια, αλλά και η εναλλαγή φωτός και σκοταδιού, είναι σα να στοιχειώνει τις ζωές τους, ενώ παράλληλα δημιουργεί ένα αίσθημα σχεδόν κλειστοφοβικό για το θεατή.

ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ

Οι δύο ηθοποιοί είναι αψεγάδιαστες στους ρόλους των μικρών κοριτσιών, καταφέρνοντας να μπουν στη ψυχολογική κατάσταση των ηρωίδων. Η Κατερίνα Μπουζάνη ερμήνευσε άψογα την παιδική πλευρά της ηρωίδας, χρησιμοποιώντας εξαιρετικά το σώμα της και αποτύπωσε εύστοχα την ψυχαναγκαστική της συμπεριφορά. Ο τρόπος, που έτρεμαν τα χείλη, τα χέρια της, τα δάκτυλα της, προκαλούσε ρίγος και ανατριχίλα στο θεατή. Η Ντένυ Αργυροπούλου, άτεγκτη, αυστηρή, με υποβόσκουσα ένταση, πειστική στην τρέλα της ηρωίδας της, συμπλήρωνε θαυμάσια την συμπρωταγωνίστρια της.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ:
Κείμενο-Σκηνοθεσία: Έφη Μεράβογλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ισαβέλλα Αναστασίου
Φωτισμοί: Μαρία Μπολέτη
Χειρισμός ήχου: Διονύσης Νικολόπουλος
Οργάνωση παραγωγής-Δημόσιες σχέσεις: Γιώργος Καλτσάς
Φωτογραφίες: Δημήτρης Αναστασίου

ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ:
Κατερίνα Μπουζάνη, Ντένυ Αργυροπούλου

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Σάββατο 10 Οκτωβρίου στις 21:30
Θέατρο “Γραμμές Τέχνης”
(οδός Μαιζώνος 271 μετά την οδό Παπαφλέσσα, Πάτρα),

Γενική είσοδος: 10 €
Μειωμένο: 8 € (φοιτητικό, άνω των 65, άνεργοι, ΑΜΕΑ)
Διάρκεια παράστασης: 50’
Τηλ. Κρατήσεις: 690 65 69 578