"Οδυσσέα γύρισε σπίτι" του Ι. Καμπανέλλη από την ομάδα "Ρεφενέ" στο θέατρο Αγορά

του Κώστα Νταλιάνη

Η ερασιτεχνική θεατρική ομάδα «Ρεφενές», που σχηματίστηκε το 1999 μέσα από τους κόλπους του Πατρινού Καρναβαλιού, παρουσιάζει στο θέατρο “Αγορά” ένα από τα πιο γνωστά έργα του Ιάκωβου Καμπανέλλη.

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης γεννήθηκε στη Νάξο το 1921 και απεβίωσε στις 29 Μαρτίου του 2011. Το 1943 συνελήφθη από τους Γερμανούς, οδηγήθηκε και κρατήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν μέχρι το 1945, οπότε και απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις.

Όταν γύρισε στην Ελλάδα, οι παραστάσεις του “Θεάτρου Τέχνης” του Κάρολου Κουν, το χειμώνα του 1945, τον συναρπάζουν. Θα προσπαθήσει να γίνει ηθοποιός, ελλείψει, όμως, απολυτηρίου γυμνασίου δεν θα γίνει αποδεκτός από το “Εθνικό Θέατρο”. Έτσι αφοσιώνεται στο γράψιμο.

 Η πρώτη του εμφάνιση ως θεατρικός συγγραφέας γίνεται το 1950 με το  έργο «Χορός πάνω στα στάχυα» από το θίασο Λεμού στο θέατρο “Διονύσια” και οι κριτικές, που ακολουθούν, είναι διθυραμβικές. Έκτοτε η πορεία του ήταν συνεχής, γεμάτη επιτυχίες και δίκαια χαρακτηρίστηκε ως ο πατέρας της μεταπολεμικής δραματουργίας της χώρας.

Το 1957 με το έργο «Η αυλή των θαυμάτων» η φήμη του εξαπλώνεται πέρα από τα όρια της Ελλάδας και η δουλειά του μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες με αποκορύφωμα το 1961 να ανεβεί στο “Workshop Theatre” του Λονδίνου.

Στα έργα του ο Καμπανέλλης πλάθει χαρακτήρες άρτιους, ολοκληρωμένους κοινωνικά. Ο ανθρωπισμός του είναι διάχυτος στα έργα του και ο βασικός του ήρωας αντιπροσωπεύει τον μέσο Έλληνα με αποτέλεσμα ο θεατής να ταυτίζεται άμεσα μαζί του.

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Είκοσι χρόνια μετά το Δεύτερο Τρωικό πόλεμο, ο Οδυσσέας ναυαγεί, μαζί με τους συντρόφους του, στο νησί της Κίρκης, όπου η φήμη για τις ηρωικές του πράξεις έχει προηγηθεί. Τα κατορθώματά του έπλασαν γύρω του ένα θρύλο, στον οποίο ο Οδυσσέας, μικρόσωμος και γερασμένος πια, δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Έτσι αναγκάζεται να γίνει «έμπορος» του ίδιου του μύθου, ξεχνά τα αγνά ιδανικά και τα όνειρα με τα οποία ξεκίνησε κάποτε και μετατρέπεται σε έναν «επαγγελματία-ήρωα» για χάρη της πολιτικής αναγκαιότητας.

Γραμμένο το 1952, το έργο αυτό διατύπωνε μια πρωτότυπη σάτιρα, όχι ειδικά του οδυσσεϊκού μυθικού προτύπου, αλλά του μύθου εν γένει. Ο συγγραφέας ορίζει με τρόπο ξεκάθαρο τους εξ επαγγέλματος ήρωες και περιγράφει με ενάργεια, όσο και με καυστικό χιούμορ, τη διαμόρφωση μιας αγοράς μύθων, πάνω στην οποία στηρίζονται οι πολιτικές εξουσίες.

Η επιτυχία κατασκευάζει ένα θρύλο, που για να συντηρηθεί, χρειάζεται να θυσιασθεί το ίδιο το υποκείμενο, που προκάλεσε την ύπαρξη του. Το ίδιο το περιβάλλον του «ήρωα» δεν έχει τόση ανάγκη τον ίδιο τον φορέα της φήμης, όσο την διαφήμιση ενός «ονόματος» άδειου από τον άνθρωπο, που το έφερε. Ο καμπανέλλειος Οδυσσέας, ως διαφημιστής του ονόματος του, ομολογεί: «Ο κοσμάκης κάνει κι αυτός το κέφι του. Αν δεν του αρέσανε όλα αυτά, δεν θα τα πίστευε. Εσύ μπορείς να νομίζεις ότι εγώ εξαπατώ τους αφελείς. Στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε ποιος εξαπατά τον άλλον».

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Οι σκηνοθέτες Γιάννης Γεωργακάκης και Μαρίζα Γεωργαλά συνέλαβαν το πνεύμα του έργου και το αποτέλεσμα ήταν μια παράσταση με γρήγορο ρυθμό, που δεν άφηνε κενά, με χιούμορ, ευαισθησία και αμεσότητα, με τις σκηνές να ρέουν αβίαστα και τις κινήσεις των ηθοποιών καλοδουλεμένες.

Το σκηνικό των ιδίων έφερε την αύρα του μοντέρνου και του επίκαιρου, δημιουργώντας εύστοχα συνδέσεις με το σήμερα. Το μακιγιάζ και τα κοστούμια παρέπεμπαν στο πνεύμα του πατρινού καρναβαλιού, προσδίδοντας επιπλέον χιούμορ, ενώ οι φωτισμοί ήταν λειτουργικοί και έδιναν βάθος στη σκηνή.

ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ

Από τους ηθοποιούς ξεχώρισε ο Νίκος Πραγιάννης στον ρόλο του Οδυσσέα, που κατάφερε με επιδεξιότητα να πετύχει τη σταδιακή μεταμόρφωση του αρχικά ανώριμου, επιπόλαιου κι ερωτύλου Οδυσσέα σε μια κατασταλαγμένη, ώριμη φιγούρα. Με μια πολύ καλή αίσθηση της γλώσσας, χωρίς υπερβολές και θεατρινισμούς, με σωστές κορυφώσεις κι εντάσεις, μετέφερε με αμεσότητα το κείμενο στο κοινό.

Από κοντά και η Κατερίνα Λειβαδά, που ερμήνευσε απολαυστικά τον ρόλο του Πρωθυπουργού, με μια γκάμα από τικ και σωματικές κινήσεις, που προκαλούσαν αβίαστα το γέλιο. Ο Ανδρέας Σκιαδαρέσης είχε πολύ καλό κωμικό τάιμινγκ στον ρόλο του Ελπήνορα, ενώ ο Δημήτρης Χουρδούμης, στο ρόλο του Λύσσανδρου ήταν αστείος και συγκινητικός συγχρόνως. Η Αναστασία Μακράκη και η Αλεξάνδρα Ντάβλα έκλεψαν την παράσταση με την κωμική και αισθησιακή αφήγηση της πομπής προς τιμήν του Οδυσσέα, ενώ η Ελένη Κουτροκόη ήταν πειστική ως αφελής και γοητευτική Κίρκη.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ :
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ/ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ: Γιάννης Γεωργακάκης, Μαρίζα Γεωργαλά 
ΜΟΥΣΙΚΗ: Χρίστος Γιαννόπουλος 
ΕΥΘΥΝΗ ΚΟΣΤΟΥΜΙΩΝ: Καλλιόπη Γαλανοπούλου 
ΟΜΑΔΑ ΚΟΣΤΟΥΜΙΩΝ: Καλλιόπη Γαλανοπούλου, Μαρίζα Γεωργαλά, Χρήστος Κατσίγιανης, Εύα Κοσμοπούλου, Φωτεινή Καραβασίλη, Αναστασία Μακράκη, Παναγιώτα Σφακιανάκη
ΟΜΑΔΑ ΣΚΗΝΙΚΩΝ: Χρήστος Κατσίγιανης, Φωτεινή Καραβασίλη, Ανδρέας Κολοβούρης, Αντώνης Μπαρμπέτας, Θεόδωρος Στεφανίδης, Παναγιώτα Σφακιανάκη, Φώτης Παλαιολόγος, Δημοσθένης Χριστόπουλος 
ΟΜΑΔΑ ΜΙΚΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ: «Ρεφενέ» 
ΜΑΚΙΓΙΑΖ: Κατερίνα Βαλεντίνο, Μίνα Οικονομάκη 
ΚΟΜΜΩΣΕΙΣ: Αλεξάνδρα Ντάβλα 
ΕΝΤΥΠΑ: Ελένη Κουτροκόη, Ευάγγελος Μιχάλης, Μαίρη Σιδηρά, Λαμπρινή Ζώτου 
ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Δημοσθένης Χριστόπουλος 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Δημοσθένης Χριστόπουλος, Φώτης Παλαιολόγος

ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΗ: Κωνσταντίνος Μουρτάς
ΕΥΘΥΝΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ: Ευάγγελος Μιχάλης 
ΟΜΑΔΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ: Χρήστος Αβραντινής, Λαμπρινή Ζώτου, Καλλιόπη Ζερβού, Εύα Κοσμοπούλου, Αναστασία Μακράκη, Κωνσταντίνα Μπεκίρη, Άκια Σταμάτη 
ΕΥΘΥΝΗ ΧΟΡΗΓΙΩΝ: Ευάγγελος Μιχάλης
ΟΜΑΔΑ ΧΟΡΗΓΙΩΝ: Ελένη Αγγελοπούλου, Ευάγγελος Μιχάλης, Θεόδωρος Στεφανίδης 

Παίζουν οι ηθοποιοί :
(Κλείτος) Παναγιώτης Γεωργόπουλος 
(Πύρρος) Θεόδωρος Στεφανίδης
(Ελπήνορας) Ανδρέας Σκιαδαρέσης
(Νεφέλη) Καλλιόπη Γαλανοπούλου
(Λύσσανδρος) Δημήτρης Χουρδούμης
(Πολυκράτης & Νικίας) Ανδρέας Κολοβούρης
(Οδυσσέας) Νίκος Πραγιάννης
(Εύανδρος) Κατερίνα Λειβαδά
(Κλειώ) Μαρίζα Γεωργαλά
(Εκφωνήτριες) Αναστασία Μακράκη & Αλεξάνδρα Ντάβλα
(Κίρκη) Ελένη Κουτροκόη
(Φωτογράφος) Φώτης Παλαιολόγος
(Σερβιτόρα) Κωνσταντίνα Μπεκίρη
(Διπλωμάτης) Αντώνης Μπαλλής
(Πηνελόπη) Ελένη Αγγελοπούλου
(Τηλέμαχος) Γεράσιμος & Χρήστος Γεωργόπουλος

Η παράσταση παίζεται στο θέατρο “Αγορά”
(οδός Καραϊσκάκη 149, Πάτρα)

Τετάρτη έως Κυριακή στις 9:15 μ.μ
Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ
Μειωμένο: 8 ευρώ
Πληροφορίες - Κρατήσεις: 6955-514155 και στο ταμείο του θεάτρου