Blur, εφευρίσκοντας τη brit pop

Οι Blur κυκλοφορούν τον καινούργιο τους δίσκο στις 28 Απριλίου και εμείς είπαμε να κάνουμε μία αναδρομή στα έργα και τις ημέρες ενός εκ των σπουδαιοτέρων βρετανικών συγκροτήματων των '90ς. Στην τελευταία συναυλία των Smiths, o Morrissey με την περίσσεια εγωπάθεια που πάντοτε τον χαρακτήριζε, είχε δηλώσει ότι σήμερα διαλύεται η σημαντικότερη βρετανική μπάντα. Αυτή η δήλωση προφανώς και ακούστηκε σαν πρόκληση από πολλούς φιλόδοξους pop αστέρες, ανάμεσα τους και ο νεαρός τότε Damon Albarn, ο οποίος και έβαλε τα δυνατά του για να διαψεύσει τον Morrissey. Μαζί με τους συνομήλικους του Graham Coxon (κιθάρα), Alex James (μπάσο) και τον ελαφρώς γηραιότερο Dave Rowntree (drums), σχημάτισαν τους Blur, που έμελλε να παίξουν το δικό τους ρόλο στην pop κουλτούρα της εποχής τους.

Το ξεκίνημά τους δεν ήταν και το ιδανικότερο και λίγα σημάδια άφηνε για το τι θα ακολουθήσει. Βλέπετε οι Blur ξεκίνησαν την εποχή που ο ήχος του Madchester βρίσκονταν στις δόξες του και όλοι ενδιαφέρονταν για μπάντες που προέρχονταν από το βόρειο τμήμα του νησιού. Ήταν η εποχή που το να εδρεύεις στο Λονδίνο ήταν απλά μειονέκτημα. Όλοι ένιωθαν χαρούμενοι, με τον Θατσερισμό να καταρρέει και τα νεαρά Αγγλάκια να έχουν ανακαλύψει την Ibiza, τη house μουσική και όλα τα παρελκόμενα αυτής. Ο πρώτος δίσκος των Blur ήταν το ''Leisure'' και κυκλοφόρησε το 1991. Δεν σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, ούτε γνώρισε την κριτική αποδοχή. Ηχητικά έδειχνε ένα συγκρότημα που επεδίωκε να ανέβει στο τρένο του Madchester, χωρίς όμως να έχει τη δυναμική των πρωτοκλασσάτων συγκροτημάτων της συγκεκριμένης σκηνής. Βέβαια τα πράγματα δεν ήταν τόσο τραγικά με το ''Leisure'' αφού περιείχε ένα single-δυναμίτη (''There's No Other Way'') και ένα από τα κορυφαία τραγούδια του συγκροτήματος, που δεν είναι άλλο από το ''Sing'', ένα τραγούδι που θα το ξανασυναντήσουμε λίγα χρόνια αργότερα μέσω του soundtrack του ''Trainspotting''. Προφανώς οι Blur, αν ήθελαν να γίνουν κάτι περισσότερο από one hit wonders, έπρεπε να κάνουν δραστικές αλλαγές στον ήχο τους. Σε αυτή τη κατέυθυνση συνεργάστηκαν με τον παραγωγό Stephen Street, γνωστός από τις παραγωγές του για τους Smiths. Μία συνεργασία που αποδείχθηκε καταλυτική για τη πορεία Blur, μιας και ο Street κατάφερε να συγκεκριμενοποιήσει τις ιδέες που υπήρχαν στο μυαλό τους. Το 1993 κυκλοφορούν το ''Modern Life Is Rubbish'' και για πρώτη φορά εμφανίζεται ο όρος brit pop στον μουσικό τύπο της εποχής. Οι Blur έχουν βάλει στην άκρη τα baggy παντελόνια του Madchester και πλέον εμπνέονται από τη κλασσική βρετανική pop του παρελθόντος. Οι Kinks και οι Jam είναι οι πλέον έκδηλες αναφορές τους, αλλά και οι Smiths και η C86 σκηνή εμφανίζονται στους αναβαπτισμένους Blur. Οι πωλήσεις αυξάνονται και οι κριτικοί τους υποδέχονται ως το next big thing. Καταπληκτικά singles μέσα σε έναν σφιχτοδεμένο δίσκο που ''βρωμάει'' Αγγλίλα σε κάθε του δευτερόλεπτο. Οι Blur πλέον κινούνταν με την ιλιγγιώδη ταχύτητα του τρένου που απεικονίζεται στο εξώφυλλο του ''Modern Life Is Rubbish'' και τίποτα δεν έδειχνε ικανό να τους ανακόψει από την κατάκτηση της κορυφής.

Όλα τα φώτα είναι στραμένα πάνω τους και αυτοί δικαιώνουν κάθε προσδοκία με τη κυκλοφορία του ''Parklife'' το 1994. Ένας από τους πιο οριακούς δίσκους των '90ς, να απεικονίζει γλαφυρά τη βρετανική πραγματικότητα της εποχής. Το εναρκτήριο ''Girls and Boys'' γίνεται smash hit, το ''To The End'' σπάει καρδιές, ενώ το ομώνυμο κομμάτι αποτίει φόρο τιμής στην mod κουλτούρα. Δεκαέξι υπέροχα κομμάτια αγγλικής κιθαριστικής pop και οι Blur είναι τα παιδιά που κάθε Αγγλίδα θα ήθελε να παντρευτεί η κόρη της. Πνευματώδεις και ευφυείς ταυτόχρονα, μετατρέπονται σε modern icons για μία κοινωνία που ψάχνει καινούργια και αισιόδοξα πρότυπα, με τους εργατικούς και τον Tony Blair στην εξουσία να προσπαθούν να ξορκίσουν τις γκρίζες μέρες του Θατσερισμού. Ο Tony Blair αγκαλιάζει όλα τα brit pop συγκροτήματα, φωτογραφίζεται και συνδιαλέγεται μαζί τους και προσπαθεί μέσω αυτών να δόσει ένα πιο μοντέρνο στίγμα στην εξουσία του. Ο Damon Albarn πάντως αργότερα θα ομολογήσει ότι ο Blair του είχε φανεί απλά αφελής κατά τη συνάντησή τους. Στη προσωπική του ζωή, ο Damon θα έχει μία θυελώδη σχέση με την  Justine Frischmann των Elastica, μία σχέση που σίγουρα θα τον καθορίσει. Η επιτυχία της brit pop φουσκώνει με εθνική υπερηφάνεια τους πάντοτε αλλαζόνες Άγγλους, οι οποίοι ονειρεύονται μία δεύτερη british invasion στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, έχοντας ως μπροστάρηδες αυτή τη φορά τους Blur, τους Oasis, τους Radiohead και τους Suede. Η Αμερικάνικη μουσική βιομηχανία όμως ήταν προετοιμασμένη και δεν τη πάτησε όπως στα '60ς, που στη british invasion οι Beatles, οι Rolling Stones, οι οι Who, οι Animals και οι λοιποί Βρετανοί κατέκτησαν σε μία νύχτα ολόκληρη την αγορά. Εξάλλου στη δική μας περίπτωση οι Blur σε κάθε ευκαιρία δήλωναν την αποστροφή τους για τον αμερικάνικο τρόπο ζωής. Αυτό μπορεί να τους έκανε ακόμα πιο δημοφιλείς στη πατρίδα τους, αλλά ταυτόχρονα ήταν και μία αιτία της περιορισμένης απήχησης που είχαν στις Η.Π.Α.

Οι Blur πλέον ήταν πραγματικοί superstars. Εμφανίζονταν ως headliners στα μεγαλύτερα festival και τα εξώφυλλά τους στο μουσικό τύπο ήταν αλλεπάλληλα. Το 1995 είναι έτοιμο το νέο τους δισκογραφικό βήμα που είχε τον τίτλο ''The Great Escape''. Το καλοκαίρι αυτής της χρονιάς θα κυκλοφορήσει το single ''Country House'', που ουσιαστικά αποτελούσε και προπομπό για τον επερχόμενο δίσκο. Τότε το κραταιό Ν.Μ.Ε. θα δημιουργήσει μία απίστευτη κόντρα μεταξύ των Blur και των Oasis με προφανή στόχο να πουλήσει περισσότερα φύλλα, αλλά και έπαθλο για τους δύο ανταγωνιστές την κορυφή της brit pop. Η κορύφωση της κόντρας έρχεται με την ταυτόχρονη κυκλοφορία του ''Country House'' και του ''Roll With It'' από το επίσης επερχόμενο ''(What's The Story) Morning Glory?'' των Oasis, την ίδια εβδομάδα. Είχαν προηγηθεί και οι χυδαίες δηλώσεις του Noel Gallagher, που εύχονταν στους Damon Albarn και Alex James να παιθάνουν από AIDS, και όλα ήταν έτοιμα για τη τελική σύγκρουση. Το N.ME. είχε δημιουργήσει σκηνικό ταξικής σύγκρουσης, με τους Blur να εκπροσωπούν την αστική τάξη και τους Oasis την εργατική. Στη μάχη των singles νικητές αναδείχθηκαν οι Blur, σκαρφαλώνοντας στο Νο1 του single chart, αφήνοντας το Νο2 για τους μεγάλους αντίπαλους τους. Στη μάχη όμως των δίσκων οι Oasis κέρδισαν σχετικά εύκολα, αφού το δικό τους ''(What's The Story) Morning Glory?'' έμελλε να γίνει ένα από τα εμπορικότερα album της δεκαετίας.

Οι Blur προφανώς και δεν εκφράζονται μέσω της συνεχόμενης κόντρας με τους εριστικούς Oasis και προσπαθούν να αποστασιοποιηθούν από το όλο σκηνικό. Ενδιαφέρονται περισσότερο για την καλλιτεχνική τους υπόσταση και όλα τα άλλα τα θεωρούν δευτερεύοντα. Ο Albarn έχει πλέον ανακαλύψει την Ισλανδία, πολύ πριν αυτή γίνει εναλλακτικός προορισμός, και περνά αρκετό από το χρόνο του εκεί προκειμένου να χαλαρώσει. Με το ''The Great Escape'' νιώθουν ότι έκλεισε ο κύκλος τους στη brit pop και παίρνουν τη ριψοκίνδυνη εμπορικά απόφαση, να την ''σκοτώσουν''. Το 1997 κυκλοφορούν τον δίσκο που φέρει απλά το όνομά τους και ηχητικά έχουν αφήσει πίσω τους τις απόλυτα βρετανικές τους ημέρες. Παρέα για τέταρτο συνεχόμενο δίσκο με τον Stephen Street, στήνουν έναν τελείως διαφορετικό ήχο, πιο κοντά στους Pavement παρά στους Smiths. Οι κιθάρες είναι πιο κοφτερές και πιο μπροστά ενώ το pop feeling έχει υποχωρήσει προς χάριν του αμερικάνικου εναλλακτικού rock. Αυτές οι αλλαγές στη κατεύθυνση δημιουργούν πολλες προστριβές μεταξύ των μελών, και κυριολεκτικά αποφεύγουν τη διάλυση την τελευταία στιγμή. Το τελικό αποτέλεσμα είναι για άλλη μία φορά εξαιρετικό και μάλιστα το ''Blur'' περιέχει και το single που τους έβαλε στα αμερικάνικα charts, το οποίο δεν είναι άλλο από το χιλιοακουσμένο ''Song 2''. Το επόμενο διάστημα ο Albarn και ο Coxon θα ασχοληθούν παράλληλα και με προσωπικά projects, με τον δεύτερο να κυκλοφορεί και τον πρώτο προσωπικό του δίσκο.

Πλησιάζοντας στο λυκόφως των '90ς οι Blur σίγουρα δεν νιώθουν οι pop αστέρες της εποχής του ''Parklife'' και αισθάνονται την ανάγκη να εκφραστούν πέρα από εμπορικές σκοπιμότητες. Το ''13'' είναι το επόμενο δισκογραφικό τους βήμα, στο οποίο την καρέκλα του παραγωγού την εμπιστεύονται στον William Orbit, έναν άνθρωπο που προέρχεται από το χώρο της ηλεκτρονικής μουσικής. Το ''13'' είναι ένας τελείως διαφορετικός δίσκος από ότι μας είχαν συνηθίσει έως τότε, με αποτέλεσμα οι fans τους να διχαστούν. Κομμάτια μεγαλύτερης διάρκειας, χωρίς προφανή singles, δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στο ηχητικό στυλ παρά στις ίδιες τις μελωδίες. Κατα τη δική μας πάντως γνώμη, πρόκειται για έναν αξιόλογο δίσκο που εξακολουθεί να ακούγεται φρέσκος ακόμα και σήμερα. Εκείνη τη περίοδο επισκέπτοναι για πρώτη φορά και τελευταία έως τώρα, την Ελλάδα στα πλαίσια του Rockwave. Θυμάμαι χαρακτηριστικά το κοινό να ζητά πεισματικά να παίξουν τις μεγάλες τους επιτυχίες, ενώ αυτοί απλά έπαιζαν τα κομμάτια του νέου τους δίσκου. Τελικά στο encore έπαιξαν μερικά singles-κράχτες, παρόλο που δεν φαίνονταν να το διασκεδάζαν και πολύ.

Η νέα δεκαετία βρίσκει τους Blur να αντιμετωπίζονται ως βετεράνοι στον αστραφτερό και γρήγορο κόσμο της μουσικής. Τα προβλήματα σχέσεων μεταξύ τους έχουν διογκωθεί και αυτό οδηγεί τον Graham Coxon στην αποχώρηση. Παράλληλα ο Damon Albarn γνωρίζει τεράστια επιτυχία και με δεύτερο συγκρότημα, αφού το project των Gorillaz είναι δικό του δημιούργημα. Τελικά οι Blur κυκλοφορούν τον τελευταίο τους δίσκο, με τίτλο ''Think Tank'' το 2003 και στη συνέχεια σταματούν τη δράση τους. Το ''Think Tank'' ήταν η λογική συνέχεια του ''13'', αλλά σαφώς πιο αδύναμο. Ο καθένας τράβηξε το δρόμο του, με τον Albarn να πειραματίζεται με διάφορα μουσικά είδη, αλλά πάντοτε να παραμένει εθνικό κεφάλαιο για την αγγλική μουσική και τον Coxon να κυκλοφορεί αρκετούς δίσκους, δοκιμάζοντας τα όρια από τις κιθάρες και τα πετάλια του. Πριν από λίγα χρόνια ενώθηκαν για να κάνουν ορισμένα live, ενώ στις 28 Απριλίου κυκλοφορεί το ''The Magic Whip'' ο πρώτος δίσκος τους ύστερα από δώδεκα χρόνια. Τα κομμάτια που έχουμε ήδη ακούσει είναι μια χαρά, αρκεί να μην υπάρχουν πλέον οι προσδοκίες ότι οι Blur μπορούν να καθορίσουν πάλι τη μοντέρνα μουσική στα σαράντα πέντε τους.