Le Havre

Από τον Σταμάτη Τζιώλα

Ο Φινλανδός πολυπράγμων δημιουργός Aki Kaurismäki μετρά ήδη σαράντα περίπου έτη στον ευρύτερο κινηματογραφικό χώρο, έχοντας επιτύχει να διαμορφώσει μία ιδιαίτερη αισθητική και ιδεολογική ταυτότητα, η οποία έχει καταστεί πλέον πλήρως αναγνωρίσιμη και αγαπητή στους απανταχού σινεφίλ του πλανήτη.

«Το Λιμάνι της Χάβρης», σύμφωνα με τον τίτλο που αποδόθηκε από την ελληνική διανομή, παρουσιάστηκε στο κοινό το 2011 και επιβεβαίωσε εμφατικά την βαθιά κοινωνική ευαισθησία του ουμανιστή σκηνοθέτη καθώς και την ικανότητά του να αντλεί έμπνευση από θαρραλέες ιστορίες απλών καθημερινών «ηρώων», αναδεικνύοντας την αυτοτελή δυναμική τους.     

Ο ηλικιωμένος Marcel, πρώην μποέμ καλλιτέχνης και νυν λούστρος, ζει μία ήσυχη ζωή, μαζί με την αγαπημένη του σύζυγο Arletty, σε ένα ζεστό φιλόξενο σπίτι, στη Χάβρη, το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Γαλλίας. Πέραν από τον χρόνο που μοιράζεται με τη γυναίκα του, περνά την καθημερινότητά του κάνοντας τη δουλειά του και πηγαίνοντας στο ήσυχο κοντινό μπαρ, του οποίου και αποτελεί τακτικό θαμώνα. Η ιστορία του διασταυρώνεται με αυτή του Idrissa, ενός μικρού αγοριού από τη Γκαμπόν που αναζητείται από τις γαλλικές αρχές όταν, κατά τον εντοπισμό μίας ομάδας αφρικανών προσφύγων στο φορτίο ενός πλοίου με τελικό προορισμό το Λονδίνο, κατάφερε να διαφύγει. Ο Marcel περιθάλπει τον Idrissa και, με τη συνδρομή των συμπονετικών γειτόνων του, τον κρύβει και προσπαθεί να τον βοηθήσει να επιτύχει τον στόχο του. Παράλληλα, έχει να αντιμετωπίσει τον πανέξυπνο αστυνομικό επιθεωρητή Monet, ο οποίος βρίσκεται στα ίχνη του μικρού, καθώς και το γεγονός ότι η γυναίκα του εισάγεται στο νοσοκομείο, αντιμέτωπη με μία σοβαρή ασθένεια. 

Ο Kaurismäki, εκτός από τη μετρημένη, εύστοχη σκηνοθεσία, υπογράφει και το σενάριο, ενώ παράλληλα εκτελεί και χρέη παραγωγού, διατηρώντας έτσι τον απόλυτο καλλιτεχνικό έλεγχο του υλικού του. Στις πλείστες αρετές του φιλμ, συγκαταλέγεται φυσικά και η εκφραστική φωτογραφία, αποτυπωμένη με τα χαρακτηριστικά έντονα χρώματα που συναντάμε και σε άλλες ταινίες του.    

    Τόσο ο André Wilms ως Marcel (σε μία ακόμα συνεργασία του με τον Kaurismäki), όσο και ο Jean-Pierre Darroussin στον ρόλο του Monet, προσφέρουν υπέροχες, αληθινές ερμηνείες, οι οποίες συντελούν αναπόφευκτα στη διαυγή σκιαγράφηση των χαρακτήρων, ενώ η Kati Outinen αποδίδει την πραότητα και την ήρεμη σταθερότητα της Arletty με τρόπο λιτό και σίγουρο.  

     Το ανθρωποκεντρικό αυτό ποίημα, έφυγε από το φεστιβάλ των Καννών του 2011 έχοντας αποσπάσει το βραβείο FIPRESCI, μία Ειδική Μνεία από την Οικουμενική Επιτροπή καθώς και υποψηφιότητα για τον Χρυσό Φοίνικα. Ωδή στις αξίες του αλτρουισμού, της ανιδιοτέλειας και της αλληλεγγύης, το Le Havre  δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες προβληματισμού και σκέψης για την κατάσταση των κατατρεγμένων και λιγότερο προνομιούχων του σύγχρονου κυνικού κόσμου και μας ωθεί να αναλογισθούμε ως προς την αληθινή ουσία της εφήμερης ζωής μας.