Γαλαξίδι-Αλευρομουτζουρώματα: Ζώντας την μαγεία

Κείμενο: Αλεξία Τούλιου 
Φωτογραφίες: Αλεξία Τούλιου-Νίκος Υφαντής

Βασικά συστατικά το γάλα και το ξίδι. Σταδιακά προσθέτουμε χρώμα όποιο μας αρέσει, ένα ή πολλά, μπόλικο φούμο, αποκριάτικα αξεσουάρ, δυο τρεις πρέζες θαλασσινής αλμύρας, μια χούφτα ουρανό, δεν είμαστε φειδωλοί στο κέφι και πολύ μα πολύ αλεύρι για να δέσει σωστά το γλυκό. Το απλώνουμε στο δρόμο, ελπίζουμε σ’ ένα ελαφρύ αεράκι να το σκορπίσει σε κάθε γειτονιά και μόλις η κουδούνα ηχήσει με ικανοποιητική δόση φασαρίας, θα γενεί Αλευρομουτζουρώματα στο Γαλαξίδι.

Ναυτικός λαός, οι Γαλαξιδιώτες  φαίνεται να το έφεραν στην πόλη από τα παράλια της Σικελίας και να το συμπεριέλαβαν ως δρώμενο αποχαιρετισμού σε ναυτική γιορτή καθώς η ακμή του συμπίπτει χρονικά με την ανάπτυξη της ναυτιλίας το 1840. Λαογραφικές πηγές τοποθετούν τις ρίζες του στη βυζαντινή περίοδο όταν οι διασκεδαστές μίμοι των ιπποδρομιών, συνήθιζαν να βάφουν τα πρόσωπά τους λευκά, ή θεωρείται επίσης πιθανό να προέρχεται από το μακιγιάζ των ηθοποιών της κομέντια ντελ αρτε το οποίο γινόταν με αλεύρι. Η απαρχή του όμως, βρίσκεται στα τελετουργικά της αρχαιότητας για τη γονιμότητα της γης καθώς το έθιμο προβάλει συγγενή παγανιστικά στοιχεία προαναγγέλοντας τον ερχομό της  Άνοιξης.

Καθαρά Δευτέρα και  το Γαλαξίδι μεταμορφώνεται. Παρά την αρχική φαινομενική νηνεμία ένας «υπεργαλαξιακός» πόλεμος επίκειται. Και πόσο ειρωνικό, μια τέτοια μέρα να μη θυμίζει τίποτα από καθαριότητα. Όλοι το ξέρουν. Ακόμη και τα απαράμιλλης αρχιτεκτονικής ομορφιάς αρχοντικά, ντρέπονται για αυτό που θα ακολουθήσει και καλύπτουν τα πρόσωπά τους με μάσκες από λιόπανα και πλαστικά. Ό,τι κινδυνεύει να διαλυθεί ή να λερωθεί σκεπάζεται.

Οι μικροπωλητές στήνουν πάγκους με πολεμοφόδια, ενώ το αλεύρι μοιράζεται άφθονο από το Δήμο. Στολές, κουκούλες, μάσκες αντιασφυξιογόνες  ή απλές, και γυαλιά διατίθενται για όσους επισκέπτες επιθυμούν να εμπλακούν στον αλευροπόλεμο. Με αμφίεση αστροναύτη  θα συγχρωτιστούν με τους ντόπιους οι οποίοι φορώντας παλιά ρούχα, μάσκες, περούκες κουδούνες, σφυρίχτρες, περίτεχνα καπέλα και μακιγιαρισμένοι εντέχνως για την εξασφάλιση της ανωνυμίας τους, είναι έτοιμοι να τους μυήσουν στα μυστικά μιας επιτυχημένης φιέστας. Με τα σκάφη τους, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά ξεχαρβαλωμένα αυτοκίνητα, κάποια μάλιστα φέρουν ειδωλολατρικά σύμβολα, ενώ όσα έχουν καρότσες στολίζονται περιμετρικά με κουδούνες, ομαδοποιούνται σε παρέες και παρατάσσονται κατά μήκος του δρόμου.  Σημείο αφετηρίας ο κόμβος της εθνικής οδού. Τερματισμός το στενό λιμανάκι. Θεατές που επιθυμούν αυτό ακριβώς, το θέαμα, βρίσκονται προστατευμένοι στις καφετέριες ή περιμένουν στην απέναντι πλευρά του λιμανιού. Δεν είναι λίγοι και αυτοί που επιθυμούν ν’ απολαύσουν το δρώμενο μέσα από κάποια βάρκα.

Μεσημεράκι και πριν την οριστική κάθοδο, ένα γιορτινό πρελούδιο ξεκινά. Λίγο αλευράκι για ζέσταμα, πετάγεται εκατέρωθεν. Κλείνουν και τα τελευταία παντζούρια ενώ από τις γρίλιες βρίσκουν ευκαιρία να το σκάσουν μυρωδικά συννεφάκια από κοκκινιστό χταποδάκι καθώς γυάλινα ματάκια αγωνιωδώς επικεντρώνονται στο δρομάκι και κρυφοχαρούμενα παίζουν δεξιά αριστερά. Με τη μηχανή στο χέρι, αυτοσχέδια προφυλαγμένη, απολαμβάνω τις τελευταίες στιγμές ηρεμίας παραδομένη σε αυτό το πάντρεμα της μουντής ώχρας με τη γλυκιά μελαγχολία της Άνοιξης.

Όλα ετοιμα για επιβίβαση στα σκάφη και εμείς αγχωμένοι πίσω απ’ την στολή ακολουθούμε κατά πόδας. Οι ντόπιοι απελευθερώνοντας τα πρωτόγονα ένστικτά τους σείουν τις καρότσες με τις κουδούνες  σε διονυσιακό ρυθμό, προκαλώντας τέτοιο σαματά που θαρρείς  πως θέλουν να ξυπνήσουν τους Θεούς εκεί στους Δελφούς και ευφραίνοντας την καρδιά τους να υποσχεθούν μια μάχη δίχως οίκτο, εκλιπαρώντας την εύνοιά τους.

Πώς να περιγράψω το χρονικό ενός πολύχρωμου πολέμου;  Μωβ, κόκκινο, μπλε, κίτρινο, πράσινο, ώχρα και φυσικά λευκό εκτινάσσονται μανιωδώς μπροστά μου, σχηματίζοντας  ουράνια τόξα που ακροβατούν από μπαλκόνι σε μπαλκόνι. Η ατμόσφαιρα αποπνικτική καθώς κατεβαίνουμε το μικρό δρομάκι. Ένα σάλτο στο παράπλευρο στενό για μια μικρή ανάσα και ξεγλιστράς από εικονογραφημένη σελίδα του Τριβιζά.  Μια νεραϊδένια φιγούρα ξέρει πόσο πολύ, λείπει το μπλε απ’ τη ζωή μας. Αλύπητος στόχος η φωτογραφική μηχανή και είμαστε ευγνώμονες. Μέσα στη φασαρία της κόρνας και στο πυκνό νέφος ασώματοι αστροναύτες αιωρούνται καθώς κατηφορίζουν στο λιμάνι για την τελική μάχη. Τα πράγματα αγριεύουν. Ολόκληρα τσουβάλια φούμο ρίχνει ο ένας στον άλλον. Ένα τεράστιο λευκό σύννεφο αλευριού καλύπτει τα πάντα.  Εκεί ψηλά ξεδιαλύνω τον Έρωτα που έχει βαλθεί να στοχεύει ένα ζευγαράκι αστροναυτών καθώς αγκαλιάζονται. Δικαιολογημένα αφού ταιριάζει ο Έρωτας της Άνοιξης.  Αλητάκος αυτός, αλητάκια κι εμείς δε χάνουμε την ευκαιρία να απαθανατίσουμε την στιγμή.  

Σιγά σιγά τα πυρομαχικά φθίνουν, ο κάματος έχει έρθει, και φωτιές ανάβουν για ειρηνευτικούς σκοπούς. Κανείς δεν ξεχωρίζει ποιος είναι ποιος απ’ τη μουτζούρα και τ’ αλεύρι. Υπάρχουν βέβαια και οι τολμηροί ή ανυπόμονοι που επιθυμούν την κάθαρση με μια βουτιά στη θάλασσα. Η γιορτή όμως δεν έχει τελειώσει. Σειρά έχουν τα νταούλια που θα παύσουν αργά τη νύχτα ενώ οι παρέες συνεχίζουν το γλέντι στα λεγόμενα «λουκουμάκια» τα πάρτυ σε καφέ και μπαρ.

Έφτασε η ώρα να κρατήσω την τελευταία εικόνα για μένα. Στην απέναντι πλευρά του λιμανιού αποστασιοποιημένα αγναντεύω  το θολό παστέλ τοπίο. Και πόσο θα θελα αυτή την στιγμή να την αποτυπώσω με μια polaroid σε πολλές κόπιες και αφού ανεξίτηλα γράψω πάνω τους «Πέρασα υπέροχα στο Γαλαξίδι» να τις σκορπίσω στον Κορινθιακό. Μικρές ταξιδιάρικες καρτ ποστάλ που καθώς εμφανίζονται θα χρωματίζουν διαφορετικά ένα ένα τα κύματα……

Η έκθεσή των φωτογραφιών έγινε στο Παρθεναγωγείο Γαλαξιδίου το 3ημερο της Αποκριάς του 2016 και μετά μεταφέρθηκε στην Πάτρα.Το άρθρο έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό ΕΠΑΘΛΟ.

Η Αλεξία Τούλιου γεννήθηκε στην Πάτρα τον Οκτώβρη του 1977. Έχει σπουδάσει Ιστορία της Τέχνης και του Ελληνικού Πολιτισμού. Με τη φωτογραφία ασχολείται από το 2012. Φωτογραφίες της έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις. Το 2015 πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση μαζί με τον Νίκο Υφαντή με θέμα «Το όνειρο». Παράλληλα με τη φωτογραφία ασχολείται και με τη συγγραφή κυρίως διηγημάτων που έχουν βραβευτεί και δημοσιευτεί σε συλλογές. Από το 2014 αρθρογραφεί και δημοσιεύει φωτογραφίες στο ταξιδιωτικό περιοδικό Έπαθλο. Είναι μέλος της Φωτογραφικής Λέσχης Πάτρας «ΗΔΥΦΩΣ».

Ο Νίκος Υφαντής γεννήθηκε στην Πάτρα το 1968, όπου ζει και εργάζεται ως Πολιτικός Μηχανικός. Με τη φωτογραφία ασχολείται από το 1990. Παρακολούθησε μαθήματα στα Ν.Ε.Λ.Ε. του Δήμου Πατρέων και διετέλεσε μέλος της φωτογραφικής ομάδας του Ιδρύματος Τοπάλη στο Πανεπιστήμιο Πάτρας. Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και εκθέτει τη δουλειά του σε πολλές ιστοσελίδες στο διαδίκτυο. Φωτογραφίες του έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς και έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες. Από το 2014 φωτογραφίες του δημοσιεύονται σε μόνιμο άρθρο στο συνδρομητικό περιοδικό Έπαθλο. Το 2014 τιμήθηκε από την Γέφυρα Α.Ε. μαζί με άλλους 5 φωτογράφους για τις φωτογραφίες του με θέμα την Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου. Το 2015 πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση μαζί με την Αλεξία Τούλιου με θέμα «Το όνειρο». Είναι ιδρυτικό μέλος της Φωτογραφικής Λέσχης Πάτρας «ΗΔΥΦΩΣ» της οποίας διετέλεσε Πρόεδρος την περίοδο 2011-2014 και Αντιπρόεδρος την περίοδο 2008-2011. Κατά τη θητεία του διοργανώθηκε για πρώτη φορά στην Πάτρα το Φεστιβάλ φωτογραφίας «Μέρες Φωτογραφίας» εκδήλωση που έχει γίνει θεσμός για την πόλη τα τελευταία χρόνια.

Εmail: [email protected] || [email protected]